Het kabinet heeft op Prinsjesdag 2024 de fiscale plannen voor 2025 gepresenteerd. In deze bijdragen gaan wij afzonderlijk in op de aangekondigde veranderingen voor de bedrijfsopvolgingsregelingen (hierna: “BOR”) in de schenk- en erfbelasting en de inkomstenbelasting. De meerderheid van deze maatregelen treedt vanaf 1 januari 2026 in werking. Wij gaan daarnaast ook in op de eerder aangekondigde maatregelen van Prinsjesdag 2023 die per 2025 in werking zullen treden.
Maatregelen BOR 2025 en 2026
Een gedeelte van de wijzigingen in de BOR was al aangekondigd in de Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2024 (hierna: “Wafb 2024”) en zullen per 1 januari 2025 in werking treden. Het wetsvoorstel Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten 2025 (hierna: “Wafb 2025”) bevat aanvullingen op de Wafb 2024. Wij zullen hieronder toelichten welke maatregelen uit de Wafb 2024 en Wafb 2025 vanaf 1 januari 2025 dan wel 1 januari 2026 in werking treden. De maatregel met betrekking tot verhuurd vastgoed is reeds per 1 januari 2024 in werking getreden. Deze maatregel houdt in dat aan derden verhuurd vastgoed per definitie kwalificeert als beleggingsvermogen voor toepassing van de BOR.
Uit de Wafb 2025 volgt dat de BOR op de onderstaande punten wijzigt.
Beperking toegang BOR tot gewone aandelen met minimaal belang van 5% van het geplaatste kapitaal vanaf 2026
Vanaf 2026 staat de BOR niet langer open voor elk aanmerkelijk belang (‘ab’), maar wordt beperkt tot gewone (reguliere) aandelen met een belang van ten minste 5% van het totale geplaatste kapitaal. Het is niet van belang of deze gewone aandelen stemrecht hebben. Daarnaast is niet vereist dat de aandelen volledig meedelen in de winstgerechtigdheid en liquidatieopbrengst. Aandelen die enkel 5% van een soortaandeel zijn, komen niet meer in aanmerking voor de BOR [1]. De BOR blijft gelden voor preferente aandelen [2] die in het kader van een gefaseerde bedrijfsopvolging zijn uitgegeven. Vanaf 1 januari 2026 zijn onder andere de volgende belangen uitgesloten van de BOR:
- Opties op aandelen;
- Winstbewijzen;
- Ab-pakketten van minder dan 5% van het totaal geplaatste kapitaal;
- Ab op grond van de meesleepregeling [3];
- Ab op grond van de meetrekregeling [4];
- Een fictief ab [5];
- Tracking stocks [6];
- Lidmaatschapsrechten in een coöperatie.
Versoepeling bezits- en voortzettingseis BOR vanaf 2025
Vanaf 2025 wordt de minimale voortzettingstermijn verkort van vijf jaar naar drie jaar. Daarnaast wordt het herstructureren vergemakkelijkt. Belastingplichtigen kunnen tijdens de bezits- en voortzettingstermijn de juridische structuur van de onderneming aanpassen zolang de gerechtigdheid/het belang van de aandeelhouder tot de onderneming materieel niet wijzigt.
Aanpak onbedoeld gebruik BOR op (zeer) hoge leeftijd vanaf 2026
Voorgesteld is om de bezitstermijn te verlengen voor schenkers en erflaters die later dan twee jaar na de AOW-leeftijd een onderneming zijn gestart. Deze verlenging neemt stapsgewijs toe naarmate de leeftijd toeneemt. Er geldt geen maximumverlenging.
Aanpak constructie bedrijfsopvolgingscarrousel vanaf 2026
Belastingplichtigen kunnen door middel van de constructie bedrijfsopvolgingscarrousel meerdere keren de BOR toepassen over hetzelfde ondernemingsvermogen. De BOR kan niet langer worden toegepast voor zover de onderneming eerder in bezit is geweest van de verkrijger tot het bedrag van de eerdere verkoopprijs.
Salderen schuld bij ter beschikking gestelde onroerende zaken vanaf 2026
De berekening van de BOR-vrijstelling voor panden die zijn ingebracht in een “eigen” BV wordt gewijzigd. De voorgestelde maatregel zorgt ervoor dat bij het bepalen van de hoogte van de BOR-vrijstelling niet langer wordt uitgegaan van de waarde van het ter beschikking gestelde pand aan de ‘eigen bv’ ten behoeve van de onderneming in die bv, maar van het saldo van de waarde van het pand en een eventuele schuld die op het pand rust.
Terugblik aangenomen maatregelen vorig belastingplan
De volgende maatregelen waren reeds in het Wafb 2024 voorgesteld en zullen met ingang van 1 januari 2025 in werking treden:
- Afschaffing dienstbetrekkingseis: In de huidige vorm geldt de dienstbetrekkingseis voor de BOR in de inkomstenbelasting, waarbij de verkrijger 36 maanden in dienstbetrekking moet zijn bij de vennootschap waarop de aandelen of winstbewijzen betrekking hebben. Deze eis wordt afgeschaft en vervangen door een minimumleeftijd.
- Minimumleeftijd van 21 jaar voor de verkrijger bij schenking: Er wordt een minimumleeftijd van 21 jaar ingevoerd voor de verkrijger bij schenking. Dit betekent dat de BOR vanaf 2025 niet meer kan worden toegepast bij schenkingen aan personen die jonger zijn dan 21 jaar.
- Verlaging vrijstelling naar 75%: Vanaf 2025 geldt er een volledige vrijstelling (100%) in de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) voor de goingconcern-waarde van een onderneming tot €1,5 miljoen. Dit bedrag lag voorheen op €1,2 miljoen. Voor het deel boven €1,5 miljoen is de vrijstelling vanaf 2025 75%, waar dit in 2024 nog 83% was.
- Afschaffen doelmatigheidsmarge: Tot 2025 kan de BOR nog worden gebruikt voor beleggingsvermogen, mits dit minder dan 5% (doelmatigheidsmarge) van het totale vennootschapsvermogen uitmaakt. Vanaf 2025 is de BOR volledig beperkt tot bedrijfsgebonden vermogen en worden overtollige middelen (zoals vaak vastgoedbeleggingen, aandelen, obligaties of liquide middelen) niet meer in de vrijstellingen meegenomen.
- Versobering toepassing BOR op keuzevermogen: Er worden strengere eisen gesteld aan de toepassing van de BOR op keuzevermogen, zoals vermogensbestanddelen die zowel privé als zakelijk worden gebruikt. Deze maatregel is alleen van toepassing op bedrijfsmiddelen die minimaal EUR 100.000 waard zijn en het bedrijfsmiddel voor méér dan 10% bestemd is om te gebruiken voor andere dan bedrijfsdoeleinden, waaronder begrepen privédoeleinden. Daarnaast is in het Wafb 2025 voorgesteld dat vreemd vermogen dat betrekking heeft op de bedrijfsmiddelen naar rato mee te nemen in de berekening van het kwalificerende ondernemingsvermogen. Als bijvoorbeeld een bedrijfsmiddel met een waarde van EUR 100.000 gefinancierd is met EUR 60.000 aan vreemd vermogen en voor 50% zakelijk wordt gebruikt en voor 50% in privé, leidt dit door deze aanvulling tot de volgende uitkomst. Kwalificerend ondernemingsvermogen voor de BOR: 50% x EUR 100.000 – 50% x EUR 60.000 = EUR 20.000.
- Een uitzondering op de eis van het houden van minimaal 5% van de gewone aandelen houden van het geplaatste kapitaal, wordt gemaakt voor een belang waarbij met de partner en bloed- en aanverwanten in de neergaande lijn van een eerste familiaire aandeelhouder een belang van ten minste 25% in een lichaam (dat een onderneming drijft) wordt gehouden.
- Vervallen ondergrens bij verwatering: De BOR was niet meer van toepassing wanneer het belang in het familiebedrijf door vererving na generaties kleiner was geworden dan 0,5%. Op een nog nader te bepalen tijdstip geldt een verruiming waardoor deze belangen alsnog in aanmerking komen voor de BOR [7].
Conclusie
De nieuwe regels brengen een mix van vooral strengere maatregelen en ook enkele versoepelingen met zich. Hoe deze veranderingen zich vertalen naar jouw specifieke situatie, hangt af van verschillende factoren.
Het is duidelijk dat de maatregelen veel impact kunnen hebben. Als je plannen hebt om je bedrijf over te dragen aan de volgende generatie, is nu het moment om je positie te bepalen. Wellicht dient nog gehandeld te worden vóór 1 januari aanstaande. Onze specialisten staan klaar om je te adviseren over de beste strategieën. Neem contact met ons op en zet de eerste stap naar een succesvolle toekomst voor je bedrijf en toekomstige generaties.
Meer weten over deze en andere Prinsjesdagmaatregelen?
Dit artikel biedt een beknopte blik op de belangrijkste maatregelen, maar we weten als geen ander dat elk scenario uniek is. Onze specialisten staan klaar om je verder te helpen en samen de impact van deze veranderingen op jouw situatie te bespreken. Neem gerust contact op via de profielen hieronder.
Wil je een compleet overzicht van alle Prinsjesdagmaatregelen? Bekijk ons overzichtsartikel waarin we de belangrijkste veranderingen kort bespreken.
Voetnoten
[1] Tenzij het soortaandeel kwalificeert op basis van de reguliere kwantitatieve eis van 5% van het geplaatste kapitaal als bedoeld in art. 4.6-1-a Wet IB 2001.
[2] Vanaf 2026 zal het begrip preferente aandelen in de wet worden gedefinieerd.
[3] Art. 4.9 Wet IB 2001.
[4] Art. 4.10 Wet IB 2001. N.B. een ab op grond van art. 4.10 Wet IB 2001 was al reeds uitgesloten voor de BOR.
[5] Art. 4.11 Wet IB 2001.
[6] Voor bepaalde gevallen wordt overgangsrecht getroffen bij herstructureringen door middel van een juridische splitsing. Dit overgangsrecht voorziet dat de bezitsperiode van tracking stocks en de bezitsperiode van gewone aandelen in de (af)gesplitste vennootschap bij elkaar morgen worden opgeteld voor de toets aan de bezitseis als de (af)splitsing uiterlijk 31 december 2027 heeft plaatsgevonden.
[7] Deze maatregel zou in eerste instantie in werking treden per 1 januari 2025. Vanwege de verwachting dat deze maatregel kan leiden tot ongeoorloofde staatssteun wordt derhalve eerst goedkeuring gevraagd aan de Europese Commissie vóór inwerkingtreding. De inwerkingtreding van deze maatregel is derhalve uitgesteld.
