Sociaal ondernemerschap, ook wel maatschappelijk ondernemerschap genoemd, kent een stijgende populariteit. Het kenmerkende verschil tussen een maatschappelijke onderneming en een gewone onderneming is gelegen in het feit dat een maatschappelijke onderneming winst niet als hoofddoel ziet, maar als middel om het maatschappelijke doel te bereiken (impact first).
Maatschappelijke ondernemingen kennen in Nederland nog geen aparte juridische positie. De meeste hebben de rechtsvorm van een B.V. of een stichting. Ook komt het voor dat een stichting (al dan niet ANBI) ‘het ondernemen’ onderbrengt in een dochtervennootschap. Na diverse onderzoeken kiest het kabinet voor het in voorbereiding nemen van een wettelijke regeling die ondernemers de mogelijkheid biedt te kiezen voor een maatschappelijke BV. Dit wordt gedaan met het oog op de erkenning en een betere herkenning van het maatschappelijke karakter van hun onderneming. Onder maatschappelijke ondernemingen wordt verstaan ondernemingen die:
- een product of dienst leveren;
- in plaats van met een winstdoelstelling dit primair en expliciet doen om bij te dragen aan een maatschappelijk doel welke is vastgelegd in haar statuten;
- een deel van de omzet herinvesteren in het bereiken van het maatschappelijke doel en/of beperkt zijn in de verdeling van winst en vermogen, e.e.a. om te garanderen dat het maatschappelijk doel voor gaat;
- hun relevante stakeholders identificeren en daarmee minimaal jaarlijks in dialoog gaan;
- transparant zijn op hun website (of op andere wijze die publiekelijk toegankelijk is zoals in hun jaarverslag) over de meest materiële gecreëerde maatschappelijke waarde; en
- onafhankelijk van de overheid en/of andere entiteiten een eigen strategie kunnen nastreven’.
Deze omschrijvingen van deze kenmerken zijn overgenomen van het onderzoek “Stimuleren van (h)erkenning van sociale ondernemingen” dat in opdracht van de Tweede Kamer is verricht. De kern van de regeling zal zijn dat de kenmerken uit deze omschrijvingen worden uitgewerkt in een aantal vereisten waaraan de statuten en de onderneming moeten voldoen.
Er is nog geen aandacht besteed aan mogelijke fiscale gevolgen en/of voordelen voor dergelijke ondernemingen. Vooralsnog wordt enkel aandacht besteed aan erkenning, herkenning en ondersteuning in algemene zin.