In het algemeen voorzien rechtsstelsels in de mogelijkheid om een overeenkomst te ontbinden in geval van een gebeurtenis die het onmogelijk maakt om de overeenkomst na te komen. In Nederland vloeit deze algemeen aanvaarde regel voort uit het begrip “overmacht”, ook wel “force majeure” genoemd. Een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst is alsdan niet toerekenbaar. In die gevallen dat contractueel geen overmachtbeding is opgenomen kan – voor zover Nederlands recht van toepassing is – artikel 6:75 van het Burgerlijk Wetboek mogelijk uitkomst bieden. Dit artikel bepaalt dat een tekortkoming van de schuldenaar hem niet kan worden toegerekend als het niet zijn schuld is en de niet-nakoming niet binnen zijn risicosfeer valt.
Dit basisbeginsel is ook opgenomen in artikel 79 van het Verdrag inzake internationale koopovereenkomsten betreffende roerende zaken (het “Weens Koopverdrag”), dat luidt: “een partij is niet aansprakelijk voor een tekortkoming in de nakoming van een van haar verplichtingen, indien zij aantoont dat de tekortkoming werd veroorzaakt door een verhindering die buiten haar macht lag en dat van haar redelijkerwijs niet kon worden verwacht dat zij bij het sluiten van de overeenkomst met die verhindering rekening zou hebben gehouden of dat zij deze of de gevolgen ervan zou hebben vermeden of te boven zou zijn gekomen”.
Doorgaans kan een beroep op overmacht pas slagen in die gevallen die in het Engels “acts of God” worden genoemd. Bijvoorbeeld aardbevingen en tsunami’s. Hoe zit het dan met de COVID-19 virus epidemie? Kwalificeert dat als overmacht? De transport- en toeleveringsketens zijn massaal verstoord en er is sprake van wereldwijde quarantaines, zodat voor sommige partijen overmacht mogelijk het geval kan zijn. De eerste stap is het beoordelen of in de overmacht clausule rekening is gehouden met bijvoorbeeld “epidemieën”. Daarna zal beoordeeld moeten worden wat de beste aanpak is om het gewenste doel te bereiken of om de risico’s te beperken. HVK Stevens kan u in beide stappen ondersteunen. Uiteraard kan HVK Stevens u ook assisteren als uw tegenpartij zich beroept op overmacht en daardoor bijvoorbeeld betalingen/nakoming opschort of zelfs de overeenkomst eenzijdig opzegt/beëindigt.
HVK Stevens doet graag een quick scan van uw (commerciële) contracten op zoek naar overmachtclausules. Deze quickscan bieden wij u geheel kosteloos aan.
Onze adviseurs zijn gespecialiseerd in verschillende vakgebieden. U kunt contact opnemen met de volgende collega’s voor onze gratis quick scan.
Onroerend goed – Hylke Faber
Private Equity – Willem Gerbers or Tim van Veen
Private Wealth – Jan Willem Schenk or Alycke Kootstra
Corporates – Marieke Vreeburg or Frank van Nus
Commerciële Contracten – Tim van Veen
