Veel stichtingen en andere non profits storten kapitaal in (eigen) BV’s. Door een nieuw ingevoerde anti-misbruikregeling kon de enkele storting vanaf 2022 onder omstandigheden leiden tot belastingheffing, althans bij een (al te) letterlijke lezing van de wettekst. De staatssecretaris heeft nu onder voorwaarden goedgekeurd dat de anti-misbruikregeling in dit soort gevallen niet van toepassing is. Wij raden aan – ook bij het opstellen van de jaarrekening 2022 – goed na te gaan of (tijdig) aan de voorwaarden wordt voldaan.
Onevenredige gevolgen
Op 24 januari 2023 heeft de Staatssecretaris van Financiën de reikwijdte van artikel 8bd Wet VPB verduidelijkt. Dit artikel is in werking getreden op 1 januari 2022 en kon leiden tot winstcorrecties in geval van (onder meer) kapitaalstortingen door vrijgestelde lichamen in bijvoorbeeld een BV. Deze winstcorrecties konden, bij een letterlijke lezing van dit wetsartikel, onevenredig uitpakken voor BV’s van vrijgestelde entiteiten, zoals een Nederlandse stichting.
In onze nieuwsbrief van april 2022 hebben wij deze situatie nader uitwerkt. Het ging dan bijvoorbeeld om een storting in contanten door een vrijgestelde stichting in een BV. Door de werking van artikel 8bd Wet VPB moest de fiscale balanswaarde van contanten ten tijde van de storting op nihil worden gewaardeerd, althans bij een letterlijke lezing. De gevolgen hiervan waren onduidelijk, maar een en ander zou kunnen leiden tot forse belastingheffing. Om de balans op enig moment sluitend te krijgen, zou immers een winst moeten worden gerealiseerd. Dit kon naar onze mening in geen geval de bedoeling zijn, maar een letterlijke uitleg zou kunnen leiden tot onzekerheid voor veel vennootschappen in eigendom van stichtingen bij het doen van aangifte vennootschapsbelasting.
Het besluit
Inmiddels heeft de Staatssecretaris van Financiën een besluit uitgebracht waarin een oplossing wordt geboden voor de merkwaardige en vergaande wettekst. In dit besluit is bepaald dat artikel 8bd Wet VPB buiten toepassing blijft wanneer een lichaam een kapitaalstorting doet in een gelieerde belastingplichtige. Het verstrekkende lichaam dient subjectief te zijn vrijgesteld of in een staat te zijn gevestigd waarin het niet is onderworpen aan winstbelasting.
Daarnaast is vereist dat de waarde in het economische verkeer zowel in civielrechtelijke documentatie als in de jaarrekening wordt gehandhaafd. De aanwezigheid van deze documentatie is noodzakelijk. Alleen wanneer is voldaan aan alle genoemde eisen zal artikel 8bd Wet VPB buiten toepassing blijven. Ter verduidelijking van het voorgaande volgt een voorbeeld.
Een Nederlandse stichting heeft een pand in eigendom. De waarde van het pand bedraagt EUR 5 miljoen. Het pand wordt door de dochtervennootschap verkregen tegen uitreiking van eigen aandelen (de uitgereikte aandelen worden volgestort door de overdracht van het pand).
Toepassing van artikel 8bd Wet VPB zou betekenen dat de dochter BV het pand dient te waarderen op nihil. Het recente besluit leidt ertoe dat artikel 8bd Wet VPB buiten toepassing blijft zolang de waarde in het economisch verkeer wordt gehandhaafd in de jaarrekening en civielrechtelijke documentatie bij overdracht. De dochtervennootschap kan het pand waarderen op 5 miljoen en kan daarop binnen de gewone fiscale regels afschrijven. Het voorgaande voorbeeld geldt ook voor andere bedrijfsmiddelen of een storting in contanten (al wordt op die laatste uiteraard niet afgeschreven). Een al te onredelijke wetstoepassing wordt zo voorkomen.
Ten slotte
Op zichzelf kan de praktijk geholpen zijn met deze oplossing. Wij raden wel aan om goed na te gaan of bij iedere kapitaalstorting aan alle voorwaarden van de goedkeuring wordt voldaan. Dit verdient dus grote aandacht bij het opstellen van de jaarrekening 2022. Wie buiten de goedkeuring valt, loopt nog steeds risico’s.
Let op: het bewuste artikel 8bd en het besluit van de staatssecretaris zien – naar analogie van het voorgaande – ook op verkrijgingen door middel van winstuitdelingen, teruggaaf van gestort kapitaal en daarmee vergelijkbare rechtshandelingen.
Wij menen voorts dat nog niet alle onduidelijkheden zijn opgelost. Voor elke kapitaalstorting door een stichting of vereniging in een BV blijft het dus opletten. Daarom vinden wij het beter dat de wet zo snel mogelijk wordt aangepast. Dat kan latere discussies met en procedures tegen de Belastingdienst voorkomen. De tekst van de wet sluit immers – dat blijkt wel uit de goedkeuring – niet goed aan bij de bedoeling van de bepaling. Mocht u nog vragen hebben over de gevolgen van de bewuste wetsbepaling en de oplossing(en) in uw geval, neem dan contact op met Wilbert van Vliet of uw eigen adviseur bij HVK Stevens.
