Hoewel Nederland nooit een land met een lage belastingdruk is geweest, was en kan het nog steeds een gunstig land zijn voor het vestigen van het wereldwijde of een regionaal hoofdkantoor van een multinational. Belangrijke factoren daarbij zijn onder andere de strategische ligging, stabiele economie en de mogelijkheid om vooraf belastingafspraken te maken met de Belastingdienst.
Afhankelijk van de omstandigheden was Nederland ook een aantrekkelijke bestemming voor (ultra) vermogende particulieren, ofwel High Net Worth Individuals (HNWIs). Recente beleidswijzigingen hebben hier verandering in gebracht.
In dit artikel gaan we in op trends, recente ontwikkelingen, nieuwe wetgeving en uitdagingen voor HNWIs in Nederland en bieden we strategische inzichten.
Verhoogde belastinghandhaving voor HNWIs
Ongeveer tien jaar geleden heeft Nederland, naar Brits voorbeeld, het ZVP (‘Zeer Vermogende Particulieren’) team binnen de Belastingdienst opgezet. Het doel daarvan was om ervoor te zorgen dat de relevante kennis van de betrokken belastinginspecteurs ten minste gelijk is aan die van de adviseurs, die deze groep belastingplichtigen adviseert. Onze ervaring is dat dit resulteert in strengere controles en meer vragen over opgezette structuren. Om niet onnodig vragen te hoeven beantwoorden en lange discussies te hoeven voeren, is belangrijk om open en transparant met de belastingautoriteiten om te gaan.
Stijgende belastingtarieven: strategische aanpassingen nodig
Nederland hanteert een klassiek belastingstelsel waarbij rechtspersonen, waaronder bedrijven, zelfstandig belastingplichtig zijn voor de vennootschapsbelasting (“VPB”). Winstuitkeringen aan aandeelhouders, natuurlijke personen, worden vervolgens in de heffing van inkomstenbelasting (“IB”) betrokken.
Over dividenden en vermogenswinsten betalen aandeelhouders met een aanmerkelijk belang (een aandelenbelang van 5% of meer) 33% IB. Dit tarief is vanaf 2024 verhoogd van 26,9% naar 33%. Samen met een VPB van 25,8% voor winsten boven €200.000, leidt het tot een cumulatieve belastingdruk van 50,3% op bedrijfswinsten. Voorheen was dit maximum 43,75%.
Nieuwe regelgeving en fiscale uitdagingen
De introductie van de ‘excessief lenen’ regelgeving per 2023, die veel aandacht in de media heeft gekregen, de verhoging van het IB-tarief en de überhaupt negatieve berichgeving over HNWIs in de media, zorgen ervoor dat sommige (steeds meer) HNWIs overwegen naar het buitenland te verhuizen. Dit kan gezien worden als een strategie om belastingheffing over (latente) vermogenswinsten op aanmerkelijkbelangaandelen bij verhuizing uit te stellen tot na overlijden. In dat kader is echter van belang dat de Belastingdienst een team heeft dat er specifiek op is gericht om te onderzoeken of iemand fiscaal (nog) inwoner van Nederland is en dat volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad iemand die slechts 10 weken per jaar in Nederland doorbrengt al als inwoner van Nederland kan worden beschouwd.
Uitspraak Hoge Raad: eerlijke belastingheffing herdefiniëren
Op 6 juni 2024 oordeelde de Hoge Raad dat het huidige systeem voor het belasten van inkomsten uit sparen en beleggen (box 3) in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Op basis van deze belangrijke uitspraak hoeven belastingplichtigen alleen belasting te betalen over daadwerkelijk gerealiseerd rendement, niet over verondersteld rendement indien dat hoger is dan het daadwerkelijk gerealiseerde rendement.
Verwachte hervormingen: voorbereiding op 2027 en verder
De Nederlandse overheid heeft plannen aangekondigd om box 3 tegen 2027 significant te wijzigen. Het nieuwe systeem zal daadwerkelijk gerealiseerde rendementen belasten in plaats van veronderstelde rendementen, in lijn met de hierboven vermelde uitspraak van de Hoge Raad. Ongerealiseerde vermogenswinsten worden meegenomen in de belastinggrondslag, waardoor daar al wel IB over verschuldigd wordt ondanks dat deze nog niet gerealiseerd zijn. Dit vereist proactieve aanpassingen in investeringsstrategieën en belastingplanning.
Hervormingen bedrijfsopvolgingsregeling
De bedrijfsopvolgingsregeling in de schenk- en erfbelasting wordt waarschijnlijk verder beperkt. Veel ondernemers versnellen daarom de overdracht van familiebedrijven naar de volgende generatie, wat tijdige estate planning en strategisch gebruik van bestaande fiscale faciliteiten belangrijk maakt.
Politieke discussie over vermogensbelasting
Verschillende politieke partijen bepleiten de laatste jaren de introductie van een vermogensbelasting naast de IB, zoals we ook voor 2001 hadden. Hoewel deze partijen momenteel niet in de regering zitten, beïnvloedt de discussie de politieke dialoog. HNWIs moeten deze ontwikkelingen nauwlettend volgen.
Internationale coördinatie van belastingheffing: een nieuw paradigma
Internationaal is er een toenemende roep om een geharmoniseerde benadering van belastingheffing, vooral voor multinationals en HNWIs. Een recent rapport stelt een wereldwijd gecoördineerde minimumbelasting voor van 2% voor miljardairs en HNWIs met een vermogen van EUR 100 miljoen of meer.
Wijzigingen met betrekking tot de regelgeving omtrent commanditaire vennootschappen en fondsen voor gemene rekening
Vanaf 2025 zijn alle commanditiare vennootschappen (CV) en Fondsen voor Gemene Rekening (“FGR”) in de familiesfeer transparant voor Nederlandse VPB en IB-doeleinden. Deze entiteiten werden veel gebruikt om ervoor te zorgen dat het vennootschappelijk vermogen, dat niet nodig is in de onderneming, niet opgenomen hoeft te worden in de bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel te publiceren jaarstukken. Deze gewijzigde fiscale behandeling van de CV en het FGR vereist herstructurering van de bestaande entiteiten om 50,3% belastingheffing te voorkomen en de gecontinueerde privacy te waarborgen.
Conclusie
Het veranderende belastinglandschap in Nederland biedt zowel uitdagingen als kansen voor HNWIs, denk daarbij, zoals hierboven aangegeven, aan de excessief lenen regelgeving en de verhoging van de tarieven, maar ook aan de voor HNWIs voordelige uitspraak van de Hoge Raad op 6 juni 2024 over box 3. Het is cruciaal om op de hoogte te blijven van internationale voorstellen, nationale wijzigingen en belangrijke rechtspraak voor effectieve planning en vermogensbeheer. Door hiervan op de hoogte te blijven en waar nodig op in te spelen, is het voor HNWIs mogelijk hun vermogen voor toekomstige generaties behouden en te laten groeien. Wij houden alle ontwikkelingen bij en staan klaar om daarover te adviseren.
