Het is ANBI’s niet toegestaan om meer vermogen aan te houden dan redelijkerwijs nodig voor de continuïteit van de voorziene werkzaamheden. Wat hier onder moet worden verstaan is niet altijd even duidelijk. Indien niet wordt onderbouwd waarom er vermogen aanwezig is, kan dit leiden tot een discussie met de Belastingdienst en eventueel zelfs tot intrekking van de ANBI-status. Een aandachtspunt dus bij het opstellen en publiceren van de jaarrekening.
De anti-oppoteis
Alle ANBI’s moeten voldoen aan de anti-oppoteis die voorschrijft dat niet meer vermogen mag worden aangehouden dan redelijkerwijs nodig voor de continuïteit van de voorziene werkzaamheden. Oftewel, ANBI’s dienen hun gelden daadwerkelijk te besteden conform de algemeen nuttige doelstelling en mogen het vermogen niet nodeloos oppotten.
Er is sprake van een open norm, maar in de parlementaire geschiedenis en de uitvoeringsregels zijn een aantal toegestane vormen van reserves genoemd. Bij het opstellen van de jaarrekening dient dit goed in ogenschouw te worden genomen. Belastingdienst en rechtspraak worden immers steeds strenger. Hoewel dit naar onze mening niet altijd terecht is, is het toch van belang de regels goed na te leven. De volgende reserves zijn in ieder geval toegestaan.
Continuïteitsreserve
Om de continuïteit van de werkorganisatie te waarborgen is volgens de toelichting op de uitvoeringsregels toegestaan een continuïteitsreserve aan te houden om de continuïteit te waarborgen. Hierbij kan gedacht worden aan kosten zoals personeelskosten, huisvestingskosten en administratiekosten. De omvang van de reserve moet naar de aard en omvang van de ANBI redelijk zijn. In de praktijk wordt vaak gekozen voor een continuïteitsreserve ter grootte van maximaal 1,5 maal de jaarlijke kosten van de werkorganisatie.
Reserve voor voorziene werkzaamheden
Ook is het toegestaan om te reserveren voor “concrete” voorziene werkzaamheden, binnen een “redelijk tijdsbestek”. In de jaarverslaggeving worden dit vaak bestemmingsreserves genoemd. De vraag is hoe concreet het voornemen moet zijn en wat een redelijk tijdsbestek inhoudt. Naar onze mening dient aan het woordje “concreet” op zichzelf niet te veel waarde te worden gehecht, anders dan dat de voorziene werkzaamheden duidelijk omschreven moeten zijn, en niet al te abstract. De Belastingdienst vindt echter geregeld dat er sprake moet zijn van concrete projecten en vindt bestemmingsreserves al snel te hoog dan wel niet voldoende onderbouwd. Het is in ieder geval van belang dat het doel van de bestemmingsreserve duidelijk is en dat in het beleidsplan of de jaarrekening een heldere en onderbouwde omschrijving van de voornemens is opgenomen.Reserve voor fluctuaties inkomen
Uit de toelichting bij de uitvoeringsregels blijkt dat bij het bepalen van de reserves rekening gehouden mag worden met fluctuaties in het inkomen. Naar onze mening kan deze reserve passen binnen de “reserve voor voorziene werkzaamheden”.
Overige reserves
De wet schrijft buiten de bovengenoemde reserves nog een drietal categorieën vermogens voor die mogen worden aangehouden.
- Vermogen of bestandsdelen die door middel van een schenking of uiterste wilsbeschikking zijn verkregen, en die op grond van de voorwaarden van de schenking of uiterste wilsbeschikking, in stand moeten worden gehouden;
- Vermogensbestandsdelen waarvan instandhouding voortvloeit uit het doel van de instelling;
- Activa en voor de voorziene aanschaf van activa aangehouden vermogensbestandsdelen, voor zover de instelling die activa nodig heeft voor de doelstelling van de instelling. Te denken valt onder meer aan een reserve die de balanswaarde van een tweedehands-kledingloods vertegenwoordigt, of de balanswaarde van de post ‘hulpmiddelen en inventaris’ bij een zorginstelling.
Tot slot
De hiervoor genoemde reserves worden in zijn algemeenheid toegestaan. Met name de bestemmingsreserves en reserve voor fluctuaties kunnen echter tot discussie leiden, dus die vereisen een goede beoordeling. Reserves die niet onder de voorgenoemde categorieën vallen (zoals algemene reserves) zijn niet aan te raden. Die kunnen afhankelijk van de onderbouwing immers tot overtreding van de ANBI-regels leiden.
Het is daarom van belang om discussies hierover zoveel mogelijk te voorkomen en het vermogen van een ANBI goed toe te lichten in de administratie en/of jaarrekening. Uiteraard kunt u bij ons terecht met verdere vragen omtrent het aanhouden van reserves als ANBI.
