Op 8 maart 2023 is de internetconsultatie conceptvoorstel van wet aanpassing FGR, VBI en FBI geopend. Er kan gereageerd worden tot 5 april 2023.
Inleiding
Op 8 maart 2023 is door het Ministerie van Financiën een internetconsultatie gestart voor het conceptvoorstel van wet aanpassing fonds voor gemene rekening (“FGR“), de vrijgestelde beleggingsinstelling (“VBI“) en de fiscale beleggingsinstelling (“FBI)“. Het conceptvoorstel beoogt aanpassing van de regelingen voor de VBI en de FBI in de vennootschapsbelasting (“VPB“). Verder wordt middels dit wetsvoorstel de definitie van de FGR aangepast en wordt voorzien in overgangsrecht voor situaties die door het wetsvoorstel worden getroffen.
Het wetsvoorstel bestaat op hoofdlijnen uit de volgende onderdelen:
- de voorwaarden voor fiscale transparantie van een FGR worden gewijzigd;
- beperking van VBI’s tot gereglementeerde fondsen;
- een FBI mag niet langer direct in vastgoed beleggen. Lichamen die direct in vastgoed beleggen worden vanaf 1 januari 2025 derhalve belast tegen het reguliere VPB-tarief omdat een dergelijk lichaam niet langer voor toepassing van het FBI-regime in aanmerking komt; en
- voor FGR’s wordt een tijdelijke vrijstelling van overdrachtsbelasting voorgesteld flankerend aan een aandelenfusie voor de inkomstenbelastingplichtige deelgerechtigden.
Wij zijn benieuwd of het bovengenoemde laatste punt tevens de richting zal aangeven voor het overgangsrecht voor het transparant worden van nu nog VPB-plichtige (open) commanditaire vennootschappen.
Fonds voor gemene rekening
Onder huidig recht is een FGR open (non-transparant, VPB-plichtig) indien de bewijzen van deelgerechtigdheid verhandelbaar zijn en niet alle deelgerechtigden toestemming dienen te verlenen voor de vervreemding van de bewijzen van deelgerechtigdheid (toestemmingsvereiste). Indien dergelijke toestemming wel is vereist, is sprake van een besloten FGR (transparant, niet VPB-plichtig). In geval van een besloten FGR worden de resultaten rechtstreeks bij de achterliggende deelgerechtigden in de heffing betrokken.
Vanaf 1 januari 2024 worden de voorwaarden voor fiscale transparantie van FGR’s gewijzigd.
In de voorgestelde wijziging van de definitie van het FGR vervalt het huidige toestemmingsvereiste als onderscheidend criterium voor de zelfstandige belastingplicht van een FGR. In de nu voorgestelde definitie wordt aansluiting gezocht bij de Wet op het financieel toezicht (“Wft“).
Met deze wijziging wordt beoogd de regeling van het FGR meer in overeenstemming te brengen met de oorspronkelijke doelstelling voor de zelfstandige belastingplicht van het FGR.
Op basis van de voorgestelde maatregel is een FGR zelfstandig VPB-belastingplichtig indien wordt voldaan aan twee cumulatieve vereisten:
- het fonds wordt aangemerkt als een beleggingsinstelling of als een instelling voor collectieve belegging in effecten (“icbe“) als bedoeld in artikel 1:1 van de Wft; en
- de deelgerechtigdheid in het fonds blijkt uit verhandelbare bewijzen van deelgerechtigdheid.
Door de voorgestelde wijziging zal het “familiefonds”, dat voor inwerkingtreding van dit wetsvoorstel zelfstandig belastingplichtig was voor de VPB, waarschijnlijk een transparant (niet VPB-plichtig) fonds worden.
Een familiefonds zal over het algemeen namelijk niet voldoen aan de voorgestelde definitie van het FGR waarin aansluiting wordt gezocht bij de Wft. Dit werkt eveneens door naar het VBI- regime en FBI-regime.
Conform het voorgestelde overgangsrecht voor het transparant worden van open CV’s wordt in het voorgestelde overgangsrecht (bij fictie) geregeld dat een FGR die wegens de nieuwe definitie niet langer als open kwalificeert – voor fiscale doeleinden – op het tijdstip onmiddellijk voorafgaande aan de wijziging van de definitie geacht wordt al haar vermogensbestanddelen aan haar deelgerechtigden te vervreemden.
Om acute belastingheffing als gevolg van deze maatregelen uit te stellen heeft het kabinet overgangsrecht voorgesteld.
Het overgangsrecht bestaat uit vier faciliteiten: (i) een doorschuiffaciliteit voor de fiscale claim op de in het FGR aanwezige stille reserves, fiscale reserves en goodwill, (ii) een aandelenfusie voor de IB-deelgerechtigden, (iii) gespreide betaling in ten hoogste tien jaar en (iv) een tijdelijke vrijstelling van overdrachtsbelasting flankerend aan een aandelenfusie voor de inkomstenbelastingplichtige deelgerechtigden.
Mogelijk geeft het voorgestelde overgangsrecht voor de tijdelijke vrijstelling van overdrachtsbelasting ook de richting aan waarin het overgangsrecht voor het transparant worden van nu nog VPB-plichtige (open) commanditaire vennootschappen eruit gaat zien.
Indien een belastingplichtige niet voldoet aan de voorwaarden om de faciliteiten (i) en (ii) toe te passen, kan voor een periode van 10 jaar om uitstel van betaling worden verzocht, mits de belastingclaim door de Nederlandse belastingdienst in stand kan worden gehouden. Uitstel van belastingheffing is derhalve alleen mogelijk, indien de fiscale claim behouden blijft. Belastingheffing dient te zijn verzekerd.
Vrijgestelde beleggingsinstelling
Het VBI-regime beoogt het collectief beleggen te faciliteren door het voorkomen van extra belastingheffing op het niveau van beleggingsinstellingen ten opzichte van rechtstreeks beleggen.
Het VBI-regime is alleen van toepassing indien aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Een VBI kan bijvoorbeeld enkel een nv of een FGR zijn en mag uitsluitend beleggen in financiële instrumenten en banktegoeden.
Een beleggingsinstelling die aan de wettelijke eisen van het VBI-regime voldoet, is subjectief vrijgesteld van VPB en hoeft om die reden geen aangifte te doen. Een in Nederland gevestigde VBI is geen inhoudingsplichtige voor de dividendbelasting.
Met ingang van 1 januari 2024 wordt voorgesteld om voor de beleggingsinstelling die voor het VBI-regime in aanmerking komt aansluiting te zoeken bij de definitie van beleggingsinstelling of icbe als bedoeld in de Wft.
De voorgestelde wijziging van het VBI-regime beoogt de toegang tot het VBI-regime te beperken tot beleggingsinstellingen en icbe’s die rechten van deelneming aanbieden aan een breed publiek of aan institutionele beleggers. Hiermee vervalt de bestaande mogelijkheid om gebruik te maken van het VBI-regime bij het beleggen van privévermogen. Hiermee wordt beoogd het gebruik van de regelingen meer in overeenstemming te brengen met de oorspronkelijke doelstelling en wordt onbedoeld gebruik voorkomen.
Fiscale beleggingsinstelling
Het FBI-regime beoogt – net als het VBI-regime – collectief beleggen te faciliteren door het voorkomen van extra belastingheffing op het niveau van de beleggingsinstelling ten opzichte van rechtstreeks beleggen.
De winst van een subjectief belastingplichtige FBI is belast tegen een VPB-tarief van 0%. Het gevolg is dat de FBI zelf niet wordt belast voor de verkregen inkomsten. De achtergrond hiervan is dat die inkomsten worden belast bij de participanten in de FBI, doordat de FBI verplicht is om de winst ieder jaar aan de participanten uit te delen. Op deze winstuitdeling wordt 15% dividendbelasting ingehouden.
In de praktijk bestaan er twee soorten FBI’s: de effecten-FBI welke belegt in effecten en de vastgoed-FBI welke belegt in vastgoed.
Met ingang van 1 januari 2025 zullen FBI’s ingevolge het voorstel niet langer rechtstreeks mogen beleggen in vastgoed en worden de huidige vastgoed-FBI’s normaal belast.
Aan de vastgoed-FBI komt per 1 januari 2025 een einde. De vastgoedmaatregel heeft geen gevolgen voor de effecten-FBI. Indirect beleggen via een vennootschap die op haar beurt vastgoed houdt, is daarom nog wel mogelijk. Een FBI kan dus (indirect) in vastgoed (blijven) beleggen door middel van het houden van aandelen in een regulier belaste dochtervennootschap (vastgoedlichaam).
Daarnaast wordt de zogenaamde financieringseis van FBI’s aangepast. De huidige eis dat de financiering van de FBI met vreemd vermogen niet hoger mag zijn dan 60% van de boekwaarde van het vastgoed zal komen te vervallen. Dit heeft tot gevolg dat voor de resterende beleggingen van de FBI gaat gelden dat de financiering met vreemd vermogen wordt beperkt tot ten hoogste 20% van de boekwaarde van de beleggingen.
Verder wordt het een FBI niet langer toegestaan om een verbonden entiteit met vastgoed te besturen.
Het kabinet stelt een voorwaardelijke en tijdelijke vrijstelling van overdrachtsbelasting voor, uitsluitend gedurende 2024. De tijdelijke vrijstelling is bedoeld om door middel van een herstructurering van het vastgoed de fiscale neutraliteit die de FBI biedt te behouden. Deze vrijstelling van overdrachtsbelasting is alleen bedoeld voor verkrijging van economisch eigendom. De voorgestelde vrijstelling faciliteert niet de verkrijging van het juridisch eigendom.
Er zijn voorwaarden opgenomen voor de entiteit die het vastgoed vervreemd en de entiteit die het economische eigendom verwerft. Dit om mogelijk misbruik van deze tijdelijke vrijstelling te voorkomen.
Tot slot
Voor het conceptvoorstel van wet is nu een internetconsultatie gestart. Het is afwachten hoe het wetsvoorstel er uiteindelijk uit komt te zien. Deze wetsvoorstellen worden tijdens Prinsjesdag 2023 verwacht. HVK Stevens houdt dit uiteraard voor u in de gaten. Indien er naar aanleiding van deze nieuwsbrief nog vragen zijn, neem dan gerust contact op met een van ondergetekenden.
