ANBI’s verstrekken vaak bijdragen aan derde partijen. Vaak zijn dit schenkingen die als doel hebben goed te doen voor de wereld. Dergelijke schenkingen zijn vrijgesteld. De schenking moet dan wel geheel of nagenoeg geheel zijn gedaan voor het algemeen nut. Dit betekent bijvoorbeeld dat een buitenlandse instelling die geld (om niet) ontvangt van een ANBI, onder die voorwaarde geen schenkbelasting hoeft te betalen. Voor een binnenlandse ontvanger geldt dat net zo goed, ongeacht de ANBI-status van die ontvanger.
Wat als de ANBI-status wordt ingetrokken?
Maar wat gebeurt er als de organisatie die schenkt geen ANBI-status heeft? Of als ze die status verliest? In dat geval vervalt de vrijstelling voor de schenkbelasting en moet de ontvanger vanaf dat moment 30 tot 40 procent aan schenkbelasting betalen over ontvangen schenkingen. Dat betekent dat er aanzienlijk minder geld overblijft om aan het goede doel te besteden.
Het is ook mogelijk dat de ANBI-status met terugwerkende kracht wordt ingetrokken. In dit geval heeft de instelling, de ANBI-status feitelijk niet gehad over de verstreken periode. Indien in die periode schenkingen zijn verricht, zouden de ontvangers derhalve schenkbelasting verschuldigd zijn.
Ingetrokken standpunt Belastingdienst
Het intrekken van een ANBI-status met terugwerkende kracht komt af en toe voor, zowel terecht als onterecht. Dan dreigen er dus forse schenkbelastingaanslagen bij de begiftigden van de ANBI. De Belastingdienst heeft onlangs een standpunt gepubliceerd waarin zij aangeven dat er soepel wordt omgegaan met schenkbelasting voor voorgaande jaren, in het geval dat de ANBI-status met terugwerkende kracht is ingetrokken. In dergelijke gevallen wordt er geen schenkbelasting geheven. Dit relatief soepele standpunt is recent fors genuanceerd: de ontvanger mag geen kennis hebben gehad van de onterechte ANBI-status (die eis was al bekend) en moet daarnaast ook kunnen laten zien dat de schenking een algemeen nut diende (“geheel of nagenoeg geheel het karakter hebben van te zijn geschied in het algemeen belang”).
Naar onze mening is deze verfijning niet altijd redelijk. Uiteraard, schenkingen die buiten het kader van algemeen nut vallen, zijn belast. Dit staat los van een eventuele latere intrekking van de ANBI-status van de schenker: de vrijstelling voor de schenkbelasting geldt dan simpelweg niet.
Maar er zijn ook ANBI-discussies die juist gaan over wat als “algemeen nut” wordt beschouwd. De Belastingdienst neemt dan soms hele strenge standpunten in. Die discussies kunnen overslaan naar de specifieke schenkingen. Naar onze mening is het niet altijd terecht, en mogelijk zelfs zeer onterecht, als dan alsnog schenkbelasting wordt geheven. Wij pleiten voor meer rechtsbescherming voor begiftigden in dit verband.
Tot slot
Als ANBI is het hoe dan ook raadzaam om goed vast te leggen waar verrichte schenkingen voor dienen. Dit zijn immers doelbestedingen, die ook voor het 90% criterium van belang zijn. Indien u een donatie ontvangt van een ANBI, is deze onderbouwing – gelet op het behandelde kennisgroepstandpunt- net zo relevant.
Mocht u naar aanleiding van dit bericht vragen hebben, bijvoorbeeld over het begrip “algemeen nut” of over schenkbelasting, neem dan gerust contact op met een van onze ANBI specialisten.
